Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Türkiye ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen “Türkiye-İran İş Forumu”na katıldı.
Burada konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi 8. Toplantısı için bir araya geldiklerini hatırlattı.
Cumhurbaşkanı ile dar kapsamlı görüşmelerde bulunduğunu belirten Erdoğan, heyetler arası görüşmenin daha sonra gerçekleştiğini kaydetti.
Kerman’daki terör saldırısında hayatını kaybeden İranlılara Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar dileyen Erdoğan, “Türkiye ve Türk milleti olarak İran halkının acısını canı gönülden paylaşıyoruz. Bu eylemler doğrudan İran’ı hedef almıyor” dedi. Sadece İran halkının değil, aynı zamanda bölgemizin barışı, huzuru ve istikrarı da var. Kan ve kan dökülüyor.” “Umarım gözyaşlarıyla beslenen kaos tüccarları amaçlarına ulaşamazlar.” İfadelerini kullandı.
Türkiye ile İran arasındaki ekonomik ve ticari iş birliğini daha da güçlendireceğine inandığı forumun hayırlı olmasını dileyen Erdoğan, bu etkinliğin ekonomik ve ticari bağlantılarda yeni projeleri, işbirliklerini ve yatırımları teşvik etmesini umduğunu söyledi.
Erdoğan, bu etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen ve emeği geçen tüm kurumlara teşekkür ederek, şunları söyledi:
“Türkiye ve İran, yaklaşık 170 milyonu aşan toplam nüfusa, muazzam kaynaklara ve insan gücüne sahip iki komşu ve kardeş ülkedir. Tarih boyunca medeniyetlerin beşiği olan ülkelerimiz arasında temel, çok boyutlu ilişkiler bulunmaktadır. İran ise bir ülkedir. Ülkemizin Asya, Türkiye ve İran’a açılan kapısı Türkiye’nin Avrupa’ya açılan kapısıdır.Ülkelerimiz arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi konusunda önemli bir potansiyelin bulunduğunu görüyoruz.
Bugüne kadar çeşitli sebeplerden dolayı bu potansiyelden yeterince yararlanamadık ancak başta ticaret ve yatırımlar olmak üzere ilişkilerimizi halkımızın refahını artıracak şekilde ilerletme irademizi sürdürdük. Sayın Reisi ile gerçekleştirdiğimiz ikili ve heyetlerarası görüşmelerde işbirliğini geliştirme irademizi yineledik. “Bugün farklı alanlarda 10 anlaşma imzaladık ve bu anlaşmalar bağlarımızın hukuki statüsünü güçlendirdi.”
“İlkeli duruşumuzu sürdürüyoruz”
Bölgede güvenlik, istikrar ve refahın sağlanmasında bölgesel sahiplenme ve iş birliğinin öneminin vazgeçilmez olduğunu belirten Erdoğan, “Bu nedenle Türkiye ve İran, iki büyük bölgesel güç olarak refah, kalkınma için aralarındaki ekonomik iş birliğini mutlaka ilerletmelidir. Bu anlayışla İran’la geçmişte 30 anlaşma yaptık.” “Milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşma kararlılığımızı sürdürüyoruz.”
Türkiye ile İran arasında 2012 yılında yaklaşık 22 milyar dolara ulaşan ikili ticaretin son yıllarda gerilediğini belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunun temel sebebi İran’a uygulanan yaptırımlar ve salgındı. Her ne kadar salgın geride kalsa da yaptırımların ticareti engelleyici etkileri hala devam ediyor. Aslında biz Türkiye olarak burada ilkeli duruşumuzu sürdürüyoruz. Tek taraflı yaptırımları tasvip etmediğimizi, bu tür baskı araçlarına başvurmanın amaca hizmet etmediğini her zaman dile getirdik.” getirdik
Yaptırımlar nedeniyle komşumuz İran’la ekonomik ve ticari bağlarımızı kesmedik, kesmeyeceğiz. Mevcut durumda yaptırımlar İran’la ticari ilişkilerimizde özellikle bankacılık sisteminde sorunlara neden oluyor. Bu ve benzeri sorunların kısa sürede çözüme kavuşturulacağını umuyoruz.”
“200 şirketimiz İran’da kalmayı tercih etti”
Erdoğan, Türkiye ile İran arasındaki ikili ticaretin gelişmesi için en temel şartlardan birinin, tercihli ticaret anlaşmasının kapsam dışında kalan 67 ürün de dahil olmak üzere eksiksiz uygulanması ve içeriğinin daha da genişletilmesi olduğunu söyledi.
Karma Ekonomik Komite’nin bundan sonraki toplantısının ekonomi, ticaret ve yatırım alanındaki tüm konuların kapsamlı bir şekilde ele alınması açısından faydalı olacağını belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
“İki ülke iş dünyasının da bu sürece katkı sağlaması önemli. İki komşu ülke olarak İran’la ticaretimizin gelişmesi için sınır bölgelerindeki faaliyetlere ve buradaki altyapıya özel önem veriyoruz. Gürbulak-Bazergan Sınır Kapısı’nda 2021 yılında başlattığımız çalışmalar tamamlanarak Esendere ve Dilucu “Gümrük kapıları gevşetilecek ve Gürbulak yüksek kapasiteyle hizmet verecek. İran’la yeni sınır kapılarının açılması konusu da gündemimizde. Sınır illerimizin ekonomik kalkınmasının artırılmasına yönelik sınır ticaret merkezlerinin kurulmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.”
Türk müteahhitlik sektörünün başarılarının tüm dünyada bilindiğine işaret eden Erdoğan, “Ticaret Bakanlığımızın bilgilerine göre müteahhitlik firmalarımız bugüne kadar İran’da toplam değeri 4,6 milyar dolar olan 56 proje üstlendi. Birçok Batılı şirket yaptırımlar nedeniyle İran’dan kaçarken, 200 şirketimiz tüm zorluklara rağmen “İran’da kalmayı tercih etti.” dedi.
Akaryakıt fiyat farklılıkları
Bazı Türk şirketlerinin İran’da yaşadığı sorunların çözümü için somut adımlar atılmasını beklediklerini belirten Erdoğan, “Bunun Türkiye’den İran’a daha fazla yatırım yapılmasının önünü açacağına inanıyorum. Şirketlerimizi de İran’a yatırım yapmaya teşvik edeceğiz. Kazan-kazan yaklaşımı çerçevesinde İran’a daha fazla yatırım yapılması gerekiyor.” ” dedi.
Erdoğan, ikili ticaretin gelişmesi açısından taşıyıcıları mağdur eden akaryakıt fiyat farklılıklarının karşılıklı olarak ortadan kaldırılması yönündeki teklifini yineleyerek, Türk hava taşımacılığı şirketlerinin İran’daki frekans kısıtlamalarının kaldırılması veya daha yüksek limitler belirlenmesi yönündeki taleplerinin karşılanmasının ticari temasları da artıracağını söyledi.
Tahran-Van yolcu treni seferlerinin yeniden başlatılmasında fayda gördüklerini belirten Erdoğan, şöyle konuştu:
“İranlı kardeşlerimizin en çok tercih ettiği turizm destinasyonunun Türkiye olmasından memnuniyet duyuyoruz. Bu trendin devam etmesini diliyoruz. İş insanlarımızın bu toplantıya gösterdiği ilgi, Türk girişimcilerin İran’a yatırım yapma konusunda ne kadar istekli olduğunu gösteriyor diye düşünüyorum. Bu bizim görevimizdir.” Bu yoğun ilgiyi somut sonuçlara dönüştürmek.” “Bu senin elinde.”
Karşılıklı ticareti artırmaya yönelik çabaların her türlü zorluğa rağmen sürdürülmesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, “Ekonomik ve ticari ilişkilerimizin geliştirilmesi yönünde atacağınız her adımı samimiyetle destekleyeceğimizi bilmenizi isterim. Bu vesileyle herhangi bir düşüncem yok” dedi. Cumhurbaşkanı Reisi kardeşimin Türk şirketlerine ve yatırımcılara verdiği desteği artırarak sürdüreceğine kuşkum yok. İşbirliği içinde hedeflerimize ulaşacağımıza yürekten inanıyorum.” dedi.
“Gazze halkı tarihe utançla geçecek bir zulmün kurbanı oldu”
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına değinen Erdoğan, şunları söyledi:
“İsrail’in masum Filistinli kardeşlerimize yönelik saldırıları sonucu çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 26 bin kişi şehit oldu, 65 bin kardeşimiz de yaralandı. Gazze halkı inecek bir zulmün kurbanı oldu. İnsanlık tarihinde utançla yer alan bu kişiler, onlarca yıldır dünyaya insan haklarını ve demokrasiyi öğretenlerin gerçek yüzleridir.” “Süreçte bunu hep birlikte gördük.”
Türkiye’nin ilk günden bu yana Filistin meselesinde onurlu, kararlı ve vicdani bir duruş sergilediğini, diplomasiden insani yardıma kadar her alanda Filistinlilere her türlü imkanla destek olmaya çalıştığını vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Mısır’ın desteğiyle şu ana kadar El Ariş’e 17 uçak ve 5 gemi dolusu insani yardım malzemesi gönderdik. Böylece 26 bin tonu un olmak üzere toplam 30 bin tonun üzerinde yardım malzemesi sevk ettik. , Gazzeli kardeşlerimize ulaştırılmak üzere bölgeye. 380 hasta ve “344 yaralı arkadaşımızı Türkiye’de ağırlıyoruz ve tedavilerini sağlıyoruz. İsrail’in işlediği savaş suçlarının yanına kalmaması için uluslararası hukuk alanında atılan adımları destekliyoruz. Katliamların durdurulması, ateşkesin sağlanması ve bölgede kalıcı barışın önünün açılması için var gücümüzle çalışıyoruz.”
Erdoğan, başkenti Doğu Kudüs olan, 1967 sınırlarına dayalı bağımsız ve egemen bir Filistin devleti kurulana kadar mücadeleyi sürdüreceklerini belirterek, şöyle konuştu:
“Filistinli kardeşlerimizi asla ve asla yalnız bırakmayacağız. Kan ve gözyaşıyla beslenen mevcut İsrail yönetiminin, izledikleri bu yolun doğru yol olmadığını görmesini ve katliamlarına bir an önce son vermesini bekliyoruz. Daha önce de belirttiğim gibi, zulüm yoluyla kötülük yapmaya çalışanların sonu çok kötü olacaktır. Bu süreçte zafer Filistinlilerindir.” “Kardeşlerimin olacak. Rabbim Filistinli kardeşlerimizi rahmeti ve desteğiyle kuşatsın.”
İsrail’in işgal politikalarına karşı topraklarını canlarıyla savunan Filistinlilere Allah’tan yardım dileyen Erdoğan, Türkiye-İran İş Forumu’nun hayırlara vesile olmasını diledi.
